Hr. Ms.”Evertsen”
F803 1961/1962
Veteranen Hr.Ms. Evertsen / 1961-1962
Beraamde aanval 2
Willen de Amerikanen door de knieën gaan, dan moet de Sovjetbluf
kracht worden bijgezet met troepen en materieel. De Russische
onderzeebootbemanningen in Indonesië doen dan ook geen enkele
moeite zich te verbergen. De officieren gaan naar diplomatieke partijtjes
in de hoofdstad Jakarta, de matrozen mogen in de weekends
passagieren. Ze hebben zelfs een pasje op zak met de woorden
'perwira Rusia'(Russische held). Het pasje geeft voorrang als ze een
kaartje voor de film willen kopen.
'
Niemand twijfelde eraan dat de Amerikanen, op de hoogte waren van onze aanwezigheid,' zegt
ex- marine-officier Gennadi Melkov. 'Een paar jaar geleden, toen ik op een conferentie in de VS
was, lieten mijn Amerikaanse gastheren me bij wijze van aardigheidje een foto zien uit die tijd
waarop ik stond in Indonesisch uniform.'
In Nederland koesterde het kabinet-De Quay, en vooral minister van Buitenlandse Zaken Luns, de
hoop dat de VS zouden kunnen worden overgehaald de zijde van hun NAVO-bondgenoot te
kiezen. Was Den Haag niet op de hoogte van de Russische aanwezigheid in Indonesië? Of dacht
het kabinet echt dat de VS het risico wilden lopen van een confrontatie tussen supermachten
vanwege een paar honderdduizend Papoea's?
'Dit zou een oorlog worden die Nederland noch het Westen in reële zin kan winnen', schreef de
Amerikaanse president John F. Kennedy in een geheime brief aan premier De Quay. 'Alleen de
communisten zouden van zo'n conflict profiteren. Terwijl Nederland schoorvoetend instemt met
onderhandelingen in Washington, brengt Indonesië een grote invasiemacht in staat van
paraatheid. 'Ineens was er alarm,' vertelt Rudolf Ryzjikov. 'We kregen een envelop vol officiële
stempels die twee uur na het uitvaren moest worden geopend. In de envelop zat een bevel om
ons naar een positie ten westen van Irian te begeven.' Ryzjkov kan zich het bevel nog bijna
woordelijk herinneren. 'Voorkom evacuatie van vracht of materieel uit voornoemd gebied. Vernietig
alle schepen onder welke vlag dan ook in de u toegewezen sector. Opereer met maximale
geheimhouding. Neem absolute radiostil te in acht' Het bevel is getekend door admiraal Gorsjkov,
de bevelhebber van de Sovjet-vloot. In Nederland koesterde het kabinet-De Quay, en vooral
minister van Buitenlandse Zaken Luns, de hoop dat de VS zouden kunnen worden overgehaald
de zijde van hun NAVO-bondgenoot te kiezen. Was Den Haag niet op de hoogte van de
Russische aanwezigheid in Indonesië? Of dacht het kabinet echt dat de VS het risico wilden lopen
van een confrontatie tussen supermachten vanwege een paar honderdduizend Papoea's?
'Dit zou een oorlog worden die Nederland noch het Westen in reële zin kan winnen', schreef de
Amerikaanse president John F. Kennedy in een geheime brief aan premier De Quay. 'Alleen de
communisten zouden van zo'n conflict profiteren. Terwijl Nederland schoorvoetend instemt met
onderhandelingen in Washington, brengt Indonesië een grote invasiemacht in staat van
paraatheid. 'Ineens was er alarm,' vertelt Rudolf Ryzjikov. 'We kregen een envelop vol officiële
stempels die twee uur na het uitvaren moest worden geopend. In de envelop zat een bevel om
ons naar een positie ten westen van Irian te begeven.' Ryzjkov kan zich het bevel nog bijna
woordelijk herinneren. 'Voorkom evacuatie van vracht of materieel uit voornoemd gebied. Vernietig
alle schepen onder welke vlag dan ook in de u toegewezen sector. Opereer met maximale
geheimhouding. Neem absolute radiostil te in acht' Het bevel is getekend door admiraal Gorsjkov,
de bevelhebber van de Sovjet-vloot.
Twaalf onderzeeërs zes met een Sovjet-, zes met een Indonesische bemanning - kiezen positie
rond Nieuw-Guinea, terwijl in Den Haag de regering treuzelt met de goedkeuring van het
inmiddels in New York bereikte akkoord. De Toepolev-bommenwerpers staan gevechtsklaar op
Sulawesi. De S-235 glijdt onder de waterspiegel naar de havenplaats Manokwari om de
brandstoftanks en het fregat op te blazen. Honderden, zo niet duizenden, zullen sneuvelen tijdens
de invasie. Een internationaal conflict dreigt. Op tien mijl van het doel, vlak voor het uur U,
ontvangt de S-235 een radiobericht: aanval afbreken, boven water terugkeren naar basis.
Nederland is op het laatste moment akkoord gegaan met de overdracht van Nieuw-Guinea.
Het regent onderscheidingen voor de Sovjet-militairen. Ex-tolk Aleksej Droegov bewaart de zijne -
de Orde van Eer - nog steeds in een rood-fluwelen doosje: 'Een feestje op het hoofdkwartier in
Jakarta was er niet, zegt hij. 'Maar we waren trots dat onze bondgenoot had gewonnen en het
prestige van ons moederland.
Overal tijdens Koude Oorlog kon je Russen verwachten.
Zeeincident