Hr. Ms.”Evertsen”
F803 1961/1962
Veteranen Hr.Ms. Evertsen / 1961-1962
Beraamde aanval
Van onze buitenlandredactie
AMSTERDAM
Is het lot van Nieuw-Guinea in augustus 1962 inderdaad bezegeld door
Russische onderzeeërs voor de kust van Vogelkop? Dat klinkt misschien
bizar. Maar sommige Nederlandse soldaten die naar de Oost werden
gestuurd om de Papoea-staat-in-oprichting te verdedigen hadden wel
degelijk een Russisch leerboek in hun plunjezak. Russen kon je overal
verwachten tijdens de Koude Oorlog. In Indonesië voerden de
communisten van de PKI de Nederlandse aanwezigheid in Nieuw- Guinea aan als bewijs voor
hun bewering dat Indonesië zich nog maar half en half had bevrijd van het koloniale juk, en dat de
Indonesische onafhankelijkheid werd ingeperkt door samenspannende buitenlandse imperialisten.
Het had de Indonesiërs altijd dwarsgezeten dat Nederland Nieuw-Guinea in 1949 niet tegelijk met
de rest van de archipel onafhankelijkheid had verleend. De Belanda's waren er doodleuk
gebleven. Toen Nederland de Papoea's in 1960 beloofde dat ze het jaar daarop een eigen Nieuw-Guinea
Raad mochten kiezen, verbrak Indonesië verontwaardigd de diplomatieke betrekkingen. De
communisten en het leger probeerden de Nederlandse greep op Nieuw- Guinea te breken. Voor
wapens kon Indonesië altijd aankloppen bij de Sovjet-Unie, die probeerde haar invloed in het
strategisch gelegen Indonesië te vergroten ten koste van haar Koude-Oorlogsrivalen, China en de
VS.
In januari 1961 was er in de VS een nieuwe president aangetreden: John F. Kennedy. Die stelde
onmiddellijk pogingen in het werk om de Russische invloed in Indonesië terug te dringen.
Kennedy wist een patente manier om de harten van de Indonesiërs te veroveren: hij zette
Nederland onder druk om nu eindelijk eens afstand te doen van Nieuw-Guinea. Nederland had
nog altijd grootste plannen met zijn laatste steunpunt in de Oost, waar een immense rijkdom aan
bodemschatten verborgen moest liggen: Maar Soekarno speelde de zaak steeds hoger op. Toen
het tot Den Haag doordrong dat een langdurige jungleoorlog dreigde, en dat Nederland geen
steun kon verwachten van de VS, was de zaak betrekkelijk snel beklonken. De Papoea's werden
in de steek gelaten door hun beschermheer Nederland - Nederland voelde zich verraden door zijn
beschermheer Amerika......
Vervolg