Hr. Ms.”Evertsen”
F803 1961/1962
Veteranen Hr.Ms. Evertsen / 1961-1962
Zeeïncident 15 januari 1962
Visie Koninklijke Marine
De actie bij de Vlakke Hoek…….. De nacht van 15 januari was helder. De maan ging af en toe
schuil achter slierten bewolking, het was windstil en de zee aan de zuidkust was spiegelglad. De
Evertsen voer verduisterd en de bemanning liep oorlogswacht. In de schaars verlichte
commandocentrale tuurden matrozen op de radarschermen en de plots waren bezet. De
navigatiegevechtsinformatie-officier (NGIO) leunde tegen de plottafel. De spanning was voelbaar.
Er was bekend gemaakt dat een infiltratieactie door Indonesische motortorpedoboten verwacht
werd vanaf de Aroe-eilanden. Er was een Neptune op patrouille en ook de Kortenaer en de
Utrecht waren in de buurt. Het liep tegen half negen. de radio kraakte: het vliegtuig gaf een
vijandsmelding! Radarecho's ten noorden van de Aroe-eilanden met hoge vaart in een noordelijke
koers! De NGIO greep een telefoon:
'Commandant, de Neptune heeft ze'. Kapitein-luitenant ter zee C.H. van Eeghen stond direct
daarna in de commandocentrale:'Ja, dat moeten ze zijn', riep hij uit.'Alarm maken. Bemanning op
post volgens zeedoel gevechtswacht.' Drie uur later was de actie achter de rug en had de
Indonesische infiltratiepoging een roemloos einde gevonden. Hoe was dit in zijn werk gegaan?
Steeds meer berichten werden onderschept en ontrafeld en begin januari had de
COSTRING(COmmandant STRijdkrachten In Nieuw Guinea) een vrijwel volledig overzicht. De
Indonesische tender Multatuli was naar het eilandje Toba (Kei-eilanden ) gestuurd waar het schip
op 12 januari zou arriveren
Het was de bedoeling daar 150 militairen en een aantal rubberboten aan boord te nemen en
vervolgens op te stomen naar Udjir (Noord-Aroe) om daar vanaf l3 januari verdere instructies af te
wachten. De RI Teluk Menado (een LST met 60 militairen aan boord) en de RI Madidihang (een
kustescorteur) hadden opdracht gekregen om op 12. 13 en 14 januari 'demonstratieve
afleidingsacties' uit re voeren nabij de eilanden Gebe en Joe. Daarna moesten zij weer terugkeren
naar hun basis. Ook was vastgesteld dat drie of meer Indonesische motortorpedoboten van de
Jaguar-klasse uit Tandjong Priok waren vertrokken. via Soerabaj, op weg naar de Aroe-eilanden.
Zij zouden daar op 14 januari aankomen. De COSTRING stelde een plan op om de Indonesische
infiltratiepoging te verijdelen. Vanaf 12 januari moest een Neptune de Indonesische schepen bij -
Gebe en Joe observeren.
Hr.Ms. Evertsen zou bij de Radja Ampatleilanden gereed zijn om op het
verkenningsbericht van de Neptune te reageren, om zo de indruk te geven dat op de vijandelijke
afleidingsmanoeuvre werd ingegaan. Ter beoordeling van de CTU 1 (commandant Hr.Ms. Utrecht
kltz J.S. Snellen van Vollenhoven) moest het schip zich daarna bij de andere twee schepen aan
de zuidkust voegen.Met ingang van 13 januari zou het zeegebied ten noorden van de Aroe-
eilanden intensief door Neptunes worden verkend. Hr.Ms. Utrecht en Kortenaer moesten in het
bedreigde zeegebied een patrouille uitvoeren om in samenwerking met de Neptunes de
vijandelijke aanval te onderscheppen. De garnizoenen van Kaimana en Fak Fak zouden met
marinierseenheden worden versterkt. Een V&I-peloton embarkeerde aan boord van één der
schepen om bij een dreiging elders snel te kunnen worden ingezet.
De CTU 1 kreeg opdracht om Indonesische motortorpedoboten binnen het
verantwoordelijkheidsgebied van de Task Unit direct aan te vallen en te vernietigen. De
voorbereidingen voor de uitvoering van dit plan kwamen snel op gang. De Evertsen lag in
onderhoud te Manokwari: de commandant kreeg opdracht om het schip zo snel mogelijk gereed
te maken. Onder leiding van het hoofd machinekamer wisten machinisten en monteurs door dag
en nacht te werken, het schip binnen veertig uur vaargereed te maken. In de avond van 11 januari
vertrok de Evertsen naar Sorong om olie re laden. De Utrecht nam in Manokwari het VERPEL 411
aan boord en vervoerde dit naar Kaimana. waar het op 13 januari aankwam ter versterking van
het garnizoen. Inmiddels was V&I-peloton ·1 met een Dakota van Biak naar Kaimana gevlogen en
scheepte zich in aan boord van de Utrecht als mobiele reserve. Nadat de Kortenaer in Sorong olie
had geladen verscheepte zij V&I-peloton 2 naar Fak Fak. Zo waren de drie schepen van TU
228.2.1. op 13 januari gereed voor actie, de Neptunes op patrouille en de mariniers op post. Hoe
stond het bij de Indonesiërs?
Vervolg
De actie bij de Vlakke Hoek……..
