Hr. Ms.”Evertsen”
F803 1961/1962
Veteranen Hr.Ms. Evertsen / 1961-1962
Zeeïncident 15 januari 1962
Visie Koninklijke Marine 5
De Biak-5 verscheen boven het actieterrein met de squadroncommandant.
Itzv 1 R.J. Idzerda als vliegtuigcommandant. Reeds tijdens de vlucht vanaf
Boroekoe kon hij uit het radioverkeer tussen de Biak-4 en de fregatten
opmaken wat er aan de hand was. Toen hij de zuidkust naderde was er op
het scherm van de APS-20 een melée van echo's te zien van vluchtende
MTB's en achtervolgende fregatten. Om 22.10 uur kreeg de Kortenaer de derde MTB in zicht en
opende het vuur met de 12cm batterij. De schoots- afstand was 5.5 mijl. De MTB was even tevoren
van het mondingsvuur van de Evertsen weggedraaid en lag op een oostelijke koers met 33-mijIs
vaart. Onaangenaam verrast door het vuur van de Kortenaer zwenkte de MTB weer stuurboord uit
en vluchtte met hoge vaart in zuidelijke richting. De Kortenaer zette de achtervolging in. Met het
doel recht vooruit kon alleen met de voorste twee kanons worden geschoten.
Door de hoge vaart en het kanonvuur vooruit werd het centrale richttoestel steeds bevuild met
verbrande kruitresten. waardoor het richten er niet gemakkelijker op werd. De Evertsen verzocht de
naderende Biak5 de MTB's zoveel mogelijk met parachutefakkels te verlichten. Idzerda maakte
een eerste run op de westelijke MTB's en één fakkel kwam tot ontbranding. De schepen waren nu
duidelijk te zien en voeren nog steeds in zuid-westelijke richting met 20-mijls vaart. Er werd vanaf
de MTB's niet meer gevuurd. Van Eeghen verkleinde de afstand en opende om 22.30 uur weer her
vuur met de hoofdbatterij en de mitrailleurs. Vrijwel direct kreeg de voorste MTB een treffer van een
12cm granaat en een fel uitslaande brand verlichtte de nacht. De MTB leek ernstig beschadigd en
Van Eeghen liet het vuur verleggen naar de tweede MTB. Deze draaide af naar bakboord. Twee
minuten later werd het vuur weer naar de brandende MTB verlegd.De brug had gemeld. dat deze nog
steeds een behoorlijke vaart liep en dat het leek alsof de brand geblust werd. Het plot in de
commandocentrale voorspelde dat bij achtervolging van de tweede MTB de Evertsen vóór de
eerste, getroffen, MTB langs moest lopen. Dit was een hoogst-ongewenste situatie daar de MTB
nog steeds in staat leek om zijn torpedo's af te vuren. Om 22.35 uur draaide Van Eéghen zijn schip
met het roer aan boord bakboord uit dicht achter de brandende MTB langs. De 12cm batterij en de
40mm mitrailleurs maakten verscheidene treffers. De MTB kwam tot stilstand en brandde hevig.
Een brandstoftank explodeerde. De Evertsen staakte het vuren en cirkelde nog éénmaal rond de
getroffen en nu zinkende vijand. Om 22.45 uur zette het fregat de achtervolging in van de tweede
MTB. De nog in leven zijnde bemanning van de Matjan Tutul sprong overboord. Commandant
Wiratno was tijdens het vuurgevecht dodelijk getroffen. Commandeur Sudarso verdween met het
schip in de diepte. Beide fregatten joegen nu met hoge vaart achter de twee MTB's aan die in
zuidelijke richting wegvluchtten. Nog enkel salvo's werden afgevuurd met de voorste 12cm kanons,
echter zonder succes. De Biak-5 bleef boven de MTB's cirkelen en wierp parachutefakkkels af,
waarvan er slechts een enkele ontbrandde. Tot tweemaal toe probeerde de Neptune een MTB aan
te vallen, doch beide keren weigerden de boordmitrailleurs. Idzerda: 'Het was weliswaar donker,
maar er was nog wel wat maanlicht en ik dacht, als je maar laag genoeg vliegt dan zie je het
kielzog van zo'n MTB nog we en inderdaad, wij vonden een zogstreep, hebben die gevolgd en aan
het einde ervan bevond zich de MTB. Wij vuurden de mitrailleurs af; er kwamen echter maar een
paar schoten uit en daarna hield het op. Dit was vervelend, want nu kreeg de MTB in de gaten dat
hij bestookt werd en wij kregen de volle laag terug van de 40mm mitrailleurs die zij hadden.
.
Vervolg
